Toekomstkunde in de klas.

Inspiratiemateriaal voor docenten en onderwijsmakers

Hoe ontwikkelen scholieren hun langetermijndenken?
Kunnen we burgerschapsonderwijs voeden met toekomstkunde en een begrip van goed voorouderschap?
Hoe ontstaat toekomstgeletterdheid, dwars door vakgebieden heen?

Wij verzamelen inspiratie voor lessen Toekomstkunde, verbinden docenten en creatieve onderwijsmakers en werken met schoolteams aan vrije ruimte voor verbeelding en idealisme in de school.

The Turn Club, het Ministerie van de Toekomst, Teachers for Climate, Schrijvers voor Toekomst en Counterphase Foundation werken hierbij samen.

Geef je op voor de maandelijkse inspiratiebrief rondom Toekomstkunde, burgerschap en onderwijs.

Kijken:

Hoe wordt burgerschap tastbaar?

Door Anne Graswinckel

Begin alvast met lezen.

Werk- en maakboek: De Verdwaalatlas

In dit boek leer je de wereld te verkennen als een kunstenaar. En dat is helemaal niet zo ingewikkeld. Wat een kunstenaar doet is voornamelijk veel vragen stellen, naar die vragen en de wereld kijken en bedenken wat dat met hem doet, daar dan wat langer over nadenken en dan iets gaan maken. Je hoeft dat niet zelf te doen, want in het boek word je eigenlijk automatisch door deze verschillende stappen van een kunstenaarsmindset meegenomen in de verschillende opdrachten.

Project: De Toekomstverkiezing op school

In 2022, tijdens de gemeenteraadsverkiezingen, ontwierpen we De Toekomstverkiezing waarbij elke Nederlander mag stemmen op een toekomstbeeld van 2050.
We hopen dit project verder te ontwikkelen, zowel als zelfstandig event voor een school als rondom een volgende versie van (gemeenteraads-) verkiezingen.

Training voor Schoolteams: Het Living Lab voor Goed Voorouderschap

Net als afgelopen jaar, organiseren we in april 2024 een driedaags creatief ontwikkel- en maakproces waarin schoolteams (bestaande uit ±2 docenten, schoolleiding en 2 scholieren) een vakoverstijgend Living Lab burgerschap voor de toekomst ontwerpen. Hiermee ontstaan projecten en initiatieven die een structurele en levendige ruimte bieden voor onzekerheidsvaardigheid, verbeeldingskracht en toekomstdenken in de school.

Lesmateriaal

Benieuwd naar beschikbaar lesmateriaal? Download hier enkele voorbeelden:

Download hier de lessen en werkboek  Toekomstkunde
(Ontworpen door Jan Albert Slurink in samenwerking met The Turn Club)

Download hier het lesmateriaal KLIMAAT & ACTIVISME
(Ontworpen door Teachers for Climate Nederland)

Bestel hier het Toekomstdenkers Handboek
(Ontworpen door Teach the Future, vertaald door Linda Hofman)

Download Handleiding Toekomst denken, Methodes voor ontwerpend denken én handelen in het aardrijkskundeonderwijs
(van het College van Rijksadviseurs)

Download de oefening Toekomstdenken: onderzoek oordelen en handelingsperspectief in een filosofisch gesprek
(Ontworpen door Counterphase Foundation)

Verdieping en inspiratie in Pakhuis de Zwijger

Terugkijken: de Verdwaalatlas

Hoe vind jij je weg in een wereld die veranderlijk, onzeker en chaotisch is? Waar vind je als scholier toekomstperspectief temidden van een overweldigende hoeveelheid afleiding? Kunnen we scholieren een uitweg bieden bij de prestatiedruk en toetsmanie die er heerst op school? Een kunstenaarsmindset kan hierbij van dienst zijn. Een kunstenaar zoekt zintuigelijke ervaringen waarmee verbinding ontstaat. Gevoelens mogen er zijn en worden met kunst deelbaar en toegankelijk. Er ontstaat speelruimte om te falen, te experimenteren. En met verbeeldingskracht kunnen dromen en idealen tastbaar worden. 

Burgerschap en Toekomstdenken

Het bevorderen van ‘actief burgerschap en sociale cohesie’ is een wettelijk vastgelegde taak van scholen. Ze krijgen daarin veel ruimte om zelf te bepalen hoe ze hun burgerschapsonderwijs willen inrichten. Hoe kunnen we deze plicht van het onderwijs vormgeven in een samenleving die zo sterk verandert en waarin democratische waarden als vrijheid, gelijkwaardigheid en solidariteit steeds meer onder druk komen te staan? Welke competenties en vaardigheden heb je als leerling nodig voor de maatschappelijke transities waar we op dit moment voor staan? Er zijn mooie en aansprekende manieren om het langetermijndenken bij jonge mensen aan te zetten. Merlijn Twaalfhoven gaat in gesprek met experts, denkers en doeners die praktische voorbeelden delen.

Terugkijken: Boek van Mark Boode: Winnen van de Wereld

In dit prikkelende debat gaan docenten, pioniers uit de jongerenklimaatbeweging en activisme trainers met elkaar in gesprek. Wat kunnen we leren van de nieuwe klimaatbeweging die sinds Greta Thunberg actief is? Kunnen, mogen of moeten we dit vertalen naar onderwijs? En mag een school acties steunen of veroordelen op basis van de identiteit van de school?

De Digitale Storm

Over de rol van de smartphone in de klas. Hoe behoeden we leerlingen van een digitale storm? Heeft het zin om de smartphone te verbieden in de klas? Hoe zou zo’n verbod kunnen bijdragen aan meer creativiteit en betrokkenheid in de klas? Merlijn Twaalfhoven en zijn tafelgasten delen voorbeelden, inspiratie en onderzoek.

Onderwijzen in Transities

De transitie naar een duurzame en rechtvaardige balans tussen de mens en de rest van de planeet vraagt ook om een transformatie van het onderwijs. Gelukkig is er door het gehele onderwijssysteem een transitie naar een duurzamer, empathischer, liefdevoller en regeneratieve aanpak gaande. Bas van den Berg is als activistische onderzoeker bezig met het in kaart brengen van verhalen van onderwijspioniers die hun onderwijs al verbinden aan grote transitieopgave zoals digitalisering, circulaire economie en regeneratieve landbouw. In het boek ‘Onderwijzen in Transities’ onderzoekt hij hoe vooruitlopende onderwijzers dit in 10 steden door het hele land al in de praktijk brengen.

Wie maken Toekomstkunde?